Anne ve Babalar Neleri Bilmeli?
Dergimizin geçtiğimiz sayılarında Tarımda risk yönetimi çerçevesinde Tarım Makinelerinin kullanımında insan faktörünün önemini ortaya koymuş ve özellikle geleceğimiz olan çocukların güvenliği ve sağlığı konusunda neler yapılabileceği yönünde bazı bilgileri paylaşmıştık.
Bu arada çiftçi dostlarımızın bir kaçı artık onları bıraktığım çocuklarını ve torunlarının geleceğini öne çıkardığım için hafifçe kırılmış olmalılar ki “Baktın fazla umut yok. Bizi bıraktın çocukları kurtarmaya çalışıyorsun” diyenler çıktı. Evet doğru. Zaten köylerde “kırk yaşından büyükler eğitimlere gelmese de olur. Hanımlar ve çocuklar gelsin. Hatta kundaktaki çocukları bile getirebilirsiniz” derdim. Geliştirdiğimiz tarım sigortası modelleri de çiftçinin mal ve canı için gözükse de aile ve özellikle çocukların geleceği işin özünü teşkil etti hep.
Geçen sayıda çiftlikte bağda bahçede tarladaki çocukların güvenliğine Makine odaklı bir bakış getirmiş, özelliklede yurt dışı deneyimlerinden yararlanarak “Geleceğimizi kurtarmak için” yapılabilirlikleri ortaya koymaya başlamıştık. Çocuklar daha bitmedi.” Onlar sağlıklı büyüyene kadar devam” demiştik. Bugün devam ediyoruz
AKLIMIZDAKİ BİLGİ
Mevcut veriler ışığında yapılan araştırmalara göre; tarım sektöründe meydana gelen kazaların içinde tarım makineleri ve traktörlerin karıştığı kazaların yüzde 75’i insandan kaynaklanmaktadır.
AKLIMIZDAN HİÇ ÇIKMAYACAK BİLGİ;
Tarımda insandan kaynaklanan kazaların %85 ine “çocuklar” karışmıştır. Çiftlikte her dört çocuk yaralanmasından üçü traktör ve tarım makineleriyle ilgilidir.
ÇİFTÇİLER; ÇOCUĞUMUZU TANIYORMUYUZ? ONA NE ZAMAN GÜVENEBİLİRİZ?
Çocuğunuzun kendi sorumluluğunu üstlenecek kadar büyüdüğünü düşünebilirsiniz, ancak çocuklardan verebileceklerinden fazlasını beklemeyin. Tarımdaki kazalar, bir çocuğun yapabileceğinin ötesinde bir şey yaptığında meydana gelir.
Kendi başlarına oynamalarında da bir sakınca yok gibi görünebilir, özellikle de çocuğun yanında siz veya büyük bir kardeşi varsa. Ama göz önüne alınması gereken başka faktörler de var. Özellikle sekiz yaşın altındaki çocuklar sık sık tehlikeli işler yaparlar. Çocuklar beklenmedik durumlarda ne yapacaklarını bilemezler. Kendilerini yalnız, canı sıkılmış, güvensiz veya korkmuş hissederler (ve büyük görünmek için bunlardan söz etmek istemezler). Vaktinden önce bağımsızlık duygusu geliştirebilirler ve sizi daha az dikkate alabilirler. Çocukları hakkındaki suçluluk duygusu veya kaygı da ebeveynlerin aceleci olup kendi emniyetlerini tehlikeyi atmalarına sebep olabilir.
Anne ve babanın her ikisinin de çalıştığı kent yaşamında büyükanneler yoksa bir bakıcı tutmak söz konusu iken Köyde ve çiftlikte ki yaşamın içinde bakıcı bulmak lüks gelebilir. Ne yazık ki biryandan hızla tüketim toplumunun bir parçası olurken eski komşuluklarımızı da kaybettiğimiz gerçeğini akıllardan çıkarmayalım. Tarımda mekanizasyon düzeyini tamamlamış birçok ülkede yapılan araştırmalarda çiftlikte ailelerin masraflı olması, kolay bulunmaması, ulaşım için fazladan zaman gerektirmesi ya da çocuklarını yabancı bir yere bırakmanın yol açtığı suçluluk duygusu gibi nedenlerle çocukları için bakıcı tutmayı düşünmedikleri görülmektedir. Dezavantajları ne olursa olsun, her iki ebeveyn de çiftlikte çalışıyorsa sekiz yaşın altındaki çocuklar için bakıcı tutan ailelerin sayısında hızlı bir artış gözlenmektedir. Burada ki önemli faktör ailelerin kazalarla ilgili bilgilendirilmesi, bilinçlendirilmesidir. Gerekçe ne olursa olsun “Çocukların güvenliğinde esas olan şeyleri yapmamaktaki çekinceler, bir çocuk çiftlikte yaralandığında veya öldüğünde yaşanacak stres, suçluluk duygusu ve masrafın yanında hiç kalacağının “bilincinde olmalıyız.
Öncelikle “Çocuklarımızın hangi yaşta neler yapabileceğini yaş karakteristikleri ve karşılaşacakları tehlikeleri” birlikte inceleyelim.
| ** Yaş karakteristikleri | Önemli çiftlik tehlikeleri |
| Bebekler (3-12 aylık)Göz önünden kaybolabilirler. (Tehlikeli durumlara çekilirler)
Nesneleri ellerine alırlar, ağızlarına götürürler Çevrelerini araştırırlar Sese/harekete doğru çekilirler Kapıları, dolapları, çekmeceleri açarlar Bir şeyler ararlar |
Zehirli maddeler, ilaçlı bölgeler
Havasız kalarak boğulma, tıkanarak boğulma, boğazına dolanarak boğulma Suda boğulma, bir şeyleri kendi üstüne çekme Tehlikeli maddeler, eşyalar bulma Elektrikli cihaz kordonları, ısıtıcılar, fanlar
|
| Yürüme Çağındakiler (12-24 aylık)Yürüyebilirler; merdivenleri tırmanabilirler; karyoladan çıkabilirler (Yetişkinlerden hızla uzaklaşabilirler)
Nesnelere ulaşmak için merdiveni/ iskemleyi kullanırlar Erişmek için sopa benzeri nesneler kullanırlar Kapıları ve dolapları ve çekmeceleri açabilirler Gizli nesneleri bulmakta beceriklidirler Anne-baba gibi yaparlar, onların hareketlerini taklit ederler Yetişkinin başka bir yöne bakmasını beklerler “Yardım etmeyi” severler
|
Zehirli maddelere ulaşabilirler
Yetişkin davranışlarını taklit ederler Havasız kalarak boğulma, kordon gibi nesnelere dolanarak boğulma Suda boğulma, su dolu kovanın içine düşme |
| Daha Büyük Yürüme Çağındakiler (2-3 yaş)Hareket ettirmenin önündeki engellerden hoşlanırlar
Dosdoğru koşarlar, durmakta zorlanırlar Kişisel eşya nedir anlamazlar, bazı şeylere dokunmamak gerektiğini bilmezler Her şeyi kendi başına yapmak isterler Ağza, kulaklara, burna küçük nesneler sokabilirler İlginç faaliyetler ararlar Mesafe kavramları yoktur; yürümekte olan bir aracın üzerine doğru gelmekte olan bir araç olduğunu bilmezler.
|
Aletlerle oynama, elektrik, yangın Zehirli maddeler ve kaplar Hayvanlara yaklaşma, tahıllara, makinelere yönelme Tıkanarak boğulma, kordon gibi nesnelere dolanarak boğulma Traktörlerin, Makinelerin, motorlu diğer araçların çarpması Suda boğulma, su dolu kovaların içine düşme |
| Okul Öncesi Çağdakiler (3-5 yaş)Aktif tırmanıcı, koşucudurlar
Maceracıdırlar, engelleri, keşfedilecek, araştırılacak şeyleri severler Kendi başına olmak isterler Tohumlara, bitkilere, hayvanlara ve makinelere ilgili duyarlar Dikkatini verebilirler, yakında gözleyebilirler Tanımlayıcı terimleri (aynı, altında, arkasında, yakın, uzak) net anlamazlar
|
Hayvanların, tahılların, makinelerin yakınında oynama
“Ekstra binici” olma Çiftlik binalarını keşfe çıkma Zehirli, ilaçlı bitkileri/tahılları yeme Taklit etme: iş yapma, toksik maddeler kullanma, hayvanları besleme Talimatları yanlış anlama Suda boğulma, ateşle oynama |
| Anaokulu Çağındakiler (5 yaş civarı)Aşırı güvenli, her şeyi yapabileceği hissi
Yetişkin işlerini yapmaktan hoşlanma, bir yetişkin gibi hareket etme Şeylerin nasıl kullanıldığını bilmek isteme İyi gelişmemiş dinleme becerileri Kurallara, talimatlara uymakta zorlanma Algılara, şeylerin görünüşüne güvenme Sezgisel yargılarda bulunma
|
İzinli veya izinsiz olarak iş yapma
Aksi söylense bile, şeyleri kendi bildiği gibi yapma Makinelere, hayvanlara çok yaklaşma Ateşli silahları bulma, kullanma Çiftlik binalarını, merdivenleri, oto lastiklerini keşfetmeye ilgi Suda boğulma, ateşle oynama |
| İlk Okul Çağındakiler (6-8 yaş civarı)Kusurlu mesafe, hız algısı
Tehlikelerin farkında olmama Sağı ve solu birbirine karıştırma Düşünceli, içe dönük, kafası meşgul Sık endişelenme, surat asma, dalgın Bağımsız, güçlü, cesur olma isteği Küçük sorumluluklar almakta isteklilik Kendisine söyleneni çoğunlukla duymama Otoriteyi sorgulama, işbirliği yapmayı reddetme
|
Kötü yargılarda bulunma; dikkatsiz
Traktörleri ve Makineleri çalıştırmayı deneme, hayvanlarla kendi başına ilgilenme Tahıl yığınları üzerinde oynama, tahılların aktarımına yardımcı olma isteği Hazır olmadığı sorumluluklar kabul etme Çiftlik binalarında oynama Ateşli silahları bulma, kullanma Kurallara itaatsizlik, aldırmama Suda boğulma, ateşle oynama |
Yukardaki yaş gurupları yaklaşık olarak verilmiştir. Çocuklar farklı hızlarda gelişirler ve kişilikleri farklı farklıdır. Çoğu çocuk yeteneklerini olduğundan fazla görür ve anne-babalarının kendilerini olduklarından daha yetkin ve sorumlu olduklarına inanmalarını isterler (ve çoğu anne-baba çocuklarının haklı olduğuna inanmak isterler). Sekiz yaşın altındaki çocuklar pek çok sınırlara tabidir ve kurallara uyacaklarına veya iyi yargılarda bulunacaklarına itimat edilmemelidir. Çocuklar büyümeye biz onları tanımaya devam edeceğiz.
Sevgiyle ve hoşçakalın
Kaynaklar;
Cooperative Extension Service, Iowa
State University of Science an Technology, Tevis and Finck. We Kill Too Many Farm Kids. Successful Farming. 1989.,Tanfer Dinler,Geleceğimizi öldürmeyelim;Köyde kaza geçiren çocuklar,Tarım Sigortaları Vakfı TSV 2007,
