Avrupa Komisyonu dizel yakıt emisyonlarına daha sıkı sınırlamalar getiren Faz V ile ilgili teklif tasarısını 25 Eylül 2014 tarihinde hazırladı. İlgili tasarı Avrupa Parlamentosu (European Parliament) ve Avrupa Konseyi’nin (European Council) onayına sunulacak, bu kurumların onaylamasından sonra ise 2019 yılından itibaren üreticiler bu sınırlamalar ile uyumlu üretim yapmak durumunda olacaklar.
Komisyon’un tasarıyı sunmasından sonra, Konsey ve Parlamento’nun değerlendirme sürecinin 1-2 yıl sürmesi tahmin ediliyor. Tasarının son halinin onayından sonra ise, en az bir yıllık bir geçiş süreciyle birlikte, 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren traktör ve kendi yürür tarım makineleri imalatçıları ürünlerinde Faz V kısıtlamalarına uyumlu motor kullanmak durumunda olacaklar. Yani Avrupalı imalatçıların Faz V’e hazırlık için Ekim 2014’ten 2019 başına kadar süreleri var.
Faz V şu anki haliyle bütün motor gücü sınıflarını kapsıyor. 19 kW (26 hp)’dan düşük ve 560 kW’dan büyük motor sınıfları için emisyon sınırları geliyor, bu ikisi arasındaki motor sınıflarına ise daha sıkı limitler getiriliyor.
Avrupa Birliği, üreticilerin, Faz V’in yürürlüğe girmesi öngörülen 1 Ocak 2019 tarihinden 1 Ocak 2020 tarihine kadarki 1 yıllık süre içerisinde stoklarındaki eski Fazlar ile uyumlu olan motorları tüketmesini planlıyor. Ancak CEMA, 1 yıllık sürenin yeni makine tasarımlarını tamamlamaya yetmeyeceğini, bu sürenin 1,5 yıl olması gerektiğini, süre uzatımının özellikle KOBİ ölçeğindeki işletmeler için gerekli olacağını savunuyor.
Aslında, emisyon limitlerinin ilk getirildiği 1996 yılından bu yana çok mesafe katedildi. Günümüzde üretilen modern bir motor o dönemde üretilen bir motora göre %95 daha temiz. Faz V temel olarak partikül madde miktarını azaltmayı hedefliyor. Artık egzozdan çıkan is miktarına ağırlık bazında bir sınırlama gelecek. Faz IV’te sınır 0.025 gram olarak belirtiliyor. Bunun sonucunda üreticiler büyük çaplı partikülleri filtreliyor, ancak küçük çaplı olanlar atmosfere salınmaya devam edebiliyor. Faz V’te atmosfere salınan ise miktar bazında da sınırlama geleceğinden üreticiler artık küçük çaplı partikülleri filtrelemeye de yoğunlaşmak durumunda olacak. Faz V sınırlamalarına uyum için üreticilerin SCR sistemi ve partikül filtrelerini birlikte kullanacakları öngörülüyor. Mevcut durumda ağırlıklı olarak “açık is filtresi (open soot filter)” diye bilinen bir sistem kullanılıyor. Bu sistem yerini kapalı partikül filtresine bırakacak. Bu nedenle, örneğin elektrikli bir sistem kullanılmasına gerek yok. 56 kW altı motorlar için ise SCR sistemi gerekli değil, çünkü traktörün ya da ilgili makinenin böyle bir sistemi kurmak için yeterli yeri yok.
Faz V sonrası dönemde Faz VI gibi daha ileri bir sınırlama sistemi getirilmesi de gayet mümkün. Ancak, kuvvetle muhtemel böyle bir sınırlama sadece üst model hasat makineleri, biçerdöverler ve bu kategorideki diğer ekipmanlar gibi yüksek performansla çalışan küçük bir grup makine için geçerli olacak, traktörleri kapsamayacaktır.
Faz V’in Avrupa Birliği haricinde Kuzey Amerika’da yürürlüğe girip girmeyeceği şu anda belli değil. Ancak girmemesi, her iki bölgede de traktör üretimi yapan çok uluslu şirketler için iki farklı tip üretim yapmak anlamına geleceğinden çok olumlu bir durum olmayabilir.
CEMA: “Faz V için öngörülen geçiş süresi 1,5 yıl olmalı”
Avrupa Komisyonu’nun Faz V’in yürürlüğe girmesi planlanan 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren eski Fazlar ile uyumlu motor stoklarının bitirilmesi ve yeni teknolojiye adapte olunması için 1 yıllık süre öngörmesi üzerine; CEMA bir basın bülteni ile geçiş sürecinin 1,5 yıl olması gerektiğini savunan bir yazı yayımladı ve şu noktalara değinildi:
“CEMA’nın görüşüne göre bu süre özellikle küçük ve orta ölçekteki işletmelerin yeni makina tasarımlarını tamamlamaları için yetersiz. Yeni yürürlüğe sokulan her emisyon fazı, üretim hatlarının ve ürün tasarımlarının güncellenmesi açısından yüklü maliyetler getirmektedir. Tarım makineleri sektörü ise farklı işletme şartlarına göre tasarlanmış çok çeşitli makinelerin üretildiği bir sektör olması dolayısıyla bu makineleri fazla sayıda satamayabilmektedirler. Bu nedenle, geçiş için verilen 1 yıllık sürede elde edilecek satış cirosu, farklı tiplerdeki makinaların tasarımlarını değiştirmek için yapılacak harcamaları karşılamaya yetmeyecektir. Yatırım maliyeti-ciro dengesinin kurulabilmesi için ise ürün fiyatı yükseltilmek zorunda kalacak, bu durumda ise çiftçiler Faz V ile uyumlu ürünleri satın almaktansa eski Fazlar ile uyumlu ürünlere yöneleceklerdir. Böylelikle hem işletmelerin zararına, hem de Faz V uyumlu ürünlerin kullanılmaması sonucu daha az çevre kirliliği hedefinin zararına bir durum ortaya çıkacaktır.”