“Tarımda devlet desteklerinin çeşitliliği, formatı ve bütçesi pazar büyüklüğünü belirleyecek”

Sektörünüz özelinde değerlendirdiğinizde 2017 yılı birliğiniz açısından nasıl geçti?

2017 yılında özellikle traktör sektöründe yapısal bazı değişiklikler gündemde yer almıştır. Bu dönemde hem sermaye el değiştirmiş hem de yeni ortaklıklar, yatırımlar söz konusu olmuştur. Hindistan menşeli Mahindra’nın bir ekipman firmasını, Hisarlar’ı satın almasıyla başlayan süreçte bir gelişme de traktörde yaşanmış ve Türkiye traktör pazarında ilk sıralarda yer alan Erkunt’un yeni sahibi Mahindra olmuştur. Diğer yandan traktör sektöründe yaşanan gelişmeler sadece Erkunt’la da sınırlı kalmamıştır. Anadolu Grubu ile “Anadolu Landini” şirketini kuran İtalyanlar, 2018’den itibaren 40 milyon Euro yatırımla Şekerpınar’da traktör üretimine başlayacaklarını deklare etmişlerdir. Bir diğer yatırım kararı ise Amerika’dan gelmiştir. Massey Ferguson markalı traktörün üreticisi ABD’li Agco, ortakları Tafe ile birlikte Manisa’daki üretim tesisine ek yatırım yapma kararı almıştır. Yılın bir başka gelişmesi ise Claas cephesinde yaşanmıştır. Sanko Holding şirketlerinden Asko, traktör ve tarım makineleri üreticisi Alman Claas’ın Türkiye’deki yetkili distribütörü olmuştur.

Traktör sektöründeki yapısal bu değişikliklerin yanı sıra mevzuatsal anlamda da değişiklikler, düzenlemeler söz konusu olmuştur. Sübvansiyonlu zirai kredilerde traktörlere indirimli faiz oranlarında kademe uygulaması getirilmesi, bazı ülkelerden yapılan traktör, dizel motor, vites kutuları, diferansiyelli hareket ettirici akslar gibi bazı ürünlerin ithalatında ek gümrük vergisi uygulaması 2017’nin ilk aylarında sektör gündeminde yer almıştır. Bu arada ek gümrük vergileri, üretimde kullanılan rulman vb ürünler için de söz konusu olmuştur. Bu dönem mevzuatsal anlamdaki yeni gelişmelerden biri ise ‘kamu alımlarında yerli malı lehine %15 fiyat avantajı sağlanması mecburiyeti’ kapsamında olmuştur. Ayrıca ‘yüklenilen KDV alacaklarının yılı içinde vergilendirme dönemleri itibariyle talep edilmesi kaydıyla nakden yapılması’ ve ‘yeni yurt dışı fuar katılımları destek mevzuatı’ da 2017 yılında mevzuat uygulamaları kapsamında gerçekleşen değişiklikler arasında sayılabilir.

İstatistiklere gelince; traktörde yılın ilk 11 ayında 65.558 bin traktörün (2016 ve 2017 model) trafiğe tescili gerçekleşmiştir. Geçen yıla göre yaklaşık %5’lik artışın yaşandığı pazarda yılsonu itibariyle yeni bir rekorun gelmesi sürpriz olmayacaktır Üretimde ise yine ilk 11 ayda bir önceki yıla göre %6,5’luk bir gelişim söz konusudur. Bu trendin devam etmesi durumunda, yıl sonu itibariyle tüm zamanların üretim rekorunun kırılması söz konusu olabilir.  İç satışlar ve imalat bu trende devam ederken, ihracatta geçen yıla göre bir artış (ilk 11 ay itibariyle) yaşanmamıştır.

Ekipmanda ise pazar durağan olmasa da nakit akışında sıkıntı devam etmektedir. Vadeler, sektörü zorlayacak uzunluktadır. Diğer yandan demir çelik ürünlerinde son bir yılda yaşanan fiyat artışı, %30-60 mertebesinde olup sektör bu durumu bayilerine ve çiftçiye izah etmede sorun yaşamaktadır.

2016 yılında yaklaşık 120 ülkeye, traktör aksam ve parçaları hariç 616 milyon USD seviyesinde tarım makinaları ihracatı gerçekleştiren sektör, bu yılın ilk 11 ayında 600 milyon USD seviyesine ulaşmıştır. Yıl sonu itibariyle artışın bir önceki yıla göre %8 civarında olacağı tahmin edilmektedir. Bunda da en büyük payın, ekipman sektöründeki artıştan ileri geldiği düşünülmektedir. Bu dönem ihracatımızda en büyük pay alan ilk 5 ülke ABD, İtalya, Azerbaycan, Irak ve Özbekistan olmuştur.

Bu yıl içerisinde birliğiniz bünyesinde yaptığınız çalışmalar hakkında detaylı bilgi verebilir misiniz?

Birliğimiz, Tarımsal Mekanizasyon Kurulu, Makine ve Motorlu Araçlar Teknik Komitesi ve Alt Komiteleri, TOBB Makine Sektör Meclisi gibi organizasyonlardaki faaliyetlerinin yanı sıra, DEİK- Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu ve MAKFED- Makine İmalat Sanayi Dernekleri Federasyonu’nda da sektörümüzün gelişimi adına çalışmalarına 2017 yılında da devam etmiştir. Üyesi olduğumuz bu organizasyonlar tarafından 2017 yılında düzenlenen toplantılara katılım ve katkı sağlanmış, sektörün talepleri dile getirilmiştir.

Mutad çalışmalarımızın yanı sıra, 2017 yılında düzenlediğimiz veya katılım sağladığımız bazı etkinlikler şu şekildedir.

TARMAKBİR Sektör Buluşmaları

Geleneksel hale getirdiğimiz ve en son geçtiğimiz Kasım ayında 11’ncisi düzenlendiğimiz TARMAKBİR Sektör Buluşmaları kapsamında, tarımsal mekanizasyon sektörü ile ilişkili sanayi, kamu, üniversite ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri bir araya gelmiş ve 2 gün boyunca düzenlenen paneller kapsamında sektörün gündemdeki konular ele alınmıştır. Yaklaşık 140 kişinin katıldığı bu organizasyon, iş buluşmasının yanı sıra ilgiyle beklenen sosyal bir etkinlik haline de gelmiştir. Diğer yandan, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından düzenlenen Tarımsal Mekanizasyon Kurulu Olağan Toplantısı, son 3 yıldır Sektör Buluşması ile ardışık zamanlı bir şekilde gerçekleşmiş olup, Kurulun aldığı karar gereği bundan sonra da Sektör Buluşmalarımızla eş zamanlı olarak düzenlenecektir.

Yurt Dışı Fabrika Gezileri

Birliğimiz tarafından son yıllarda gerçekleştirilen faaliyetlerimizden bazıları uluslararası çapta olmuştur. Bu faaliyetler kapsamında 2013 yılından itibaren Almanya’da İtalya’da ve Avusturya’ya yönelik 4 organizasyon gerçekleştirilmiş olup, yoğun talep üzerine son teknik gezimiz yine Almanya’ya gerçekleştirilmiştir Bu gezimiz kapsamında John Deere, Amazone, Claas, Lemken ve Krone firmalarının üretim tesislerini ve Deula (Alman Tarım Teknolojileri Eğitim Enstitüleri Birliği) kurumu gezilmiştir. Bu gezimizle birlikte şimdiye kadar tarımsal mekanizasyon sektöründe marka olmuş 19 küresel markanın toplam 22 üretim tesisi ziyaret edilmiştir. Bu teknik gezilerimizin her birine 30 firmadan ortalama 40 kişinin katılımı söz konusu olmuştur.

Bu gezilerin katılımcılara kattığı vizyon bir yana, yapılan incelemeler, hem fabrika organizasyonun, hem üretim de teknolojilerinin (hammadde depolama, talaşlı/talaşsız parça imalatı, kaynak, boyama, grup/ana montaj vs) yerinde görülmesi ve değerlendirilmesi açısından oldukça faydalı olmuştur. Bu geziler ayrıca sosyal anlamda sektörün kaynaşmasına, yakınlaşmasına, yeni işbirliklerinin doğmasına da neden olmuştur.

Agrievolution Dünya Tarım Makinaları Zirvesi ve Agrievolution Toplantıları

Dönem Başkanlığını TARMAKBİR’in yürüttüğü Agrievolution Tarım Makineleri İmalatçı Birlikleri Küresel İttifakı tarafından organize edilen ve Çin Tarım Makinaları Distribütörleri Birliği (CAMDA) ev sahipliğinde düzenlenen Agrievolution 6. Dünya Tarım Makinaları Zirvesi, 25-26 Ekim 2017 tarihleri arasında Wuhan’da (Çin) gerçekleşmiştir. Açılış konuşmasını Agrievolution Dönem Başkanı M. Selami İleri’nin yaptığı Zirve’ye sanayi, akademi, bürokrasi, finans kuruluşları, çiftçi meslek ve sanayici örgütlerinden yaklaşık 300 sektör temsilcisi katılmıştır. Zirve kapsamında gerçekleşen oturumlarda, çeşitli küresel ölçekteki firmalarının üst düzey yöneticileri ile çeşitli kurumların temsilcileri, “Çin’de Tarımsal Mekanizasyon Eğilimleri ve Politikalar”, “Pazar Trendleri”, “Başarı İçin Küresel Deneyimler ve Stratejiler”, “Akıllı Tarım” ve “Sınırlı Toprak İşleme ve Agronomik Teknikler” konularında birer  sunum gerçekleştirmiş ve katılımcılardan gelen soruları cevaplandırmıştır. Zirvenin ilk bölümünün sonunda yapılan bir törenle, yaklaşık 22 aydır yürütülen Agrievolution Dönem Başkanlığı Çin’e, Çin Tarım Makinaları Distribütörleri Birliği’ne (CAMDA) devredilmiştir.

Bu Zirve’nin yanı sıra 2017 yılında Fransa ve Almanya’da düzenlenen Agrievolution Yönetim Kurulu ve Komite Toplantılarına da Birliğimiz tarafından katılım sağlanmıştır.

ReCama Eğitim- Fabrika Gezileri ve Fuar Ziyareti

TARMAKBİR’in Cema ve Agrievolution dışında uluslararası kapsamdaki son üyeliği yakın geçmişte Asya-Pasifik bölgesi özelinde gerçekleşmiş olup, 2016 yılında kurulan Asya ve Pasifik Tarım Makinaları Birlikleri Bölge Konseyi- Recama’nın 18-28 Ekim 2017 tarihleri arasında, Çin’de düzenlediği “Eğitim- Fabrika Gezileri ve Fuar Ziyareti” etkinliğine katılım sağlanmıştır. Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi’nin 5 bölgesel alt komisyonundan biri olan ESCAP- Asya ve Pasifik Bölgesi Ekonomik ve Sosyal Komisyonu altında faaliyet gösteren CSAM- Sürdürülebilir Tarımsal Mekanizasyon Merkezi’nin himayesinde kurulan ReCama’nın 13 ülkeden 17 üyesi mevcuttur. ReCAMA’nın faaliyetleri arasında ülkeler arası ekonomik işbirlikleri ile eğitim faaliyetleri ön plana çıkmaktadır.

Fuar Katılımları

TARMAKBİR’in yurt dışına yönelik olan bir diğer önemli faaliyeti ise “Yurt Dışı Fuar Katılımları” kapsamında gerçekleşmektedir. Makine Tanıtım Grubu şemsiyesi altında 2011 yılından bu yana genel sanayi fuarlarında yer alan TARMAKBİR, ilk kez 2013 yılında Sima ve Agritechnica fuarlarında yer almış ve sektör tanıtımına katkıda bulunmuştur. Bu yıldan itibaren Almanya, İtalya, Fransa ve Birleşik Devletler’de düzenlenen sektörel fuarlara katılan Birliğimiz, Makine Tanıtım Grubu şemsiyesi altında ise şimdiye kadar Almanya, Endonezya, İran ve Rusya’da düzenlenen genel sanayi fuarlarına da katılım sağlamıştır. Makine Tanıtım Grubu’nun yanı sıra tarafından Katar, Almanya gibi ülkelerdeki fuarlarda açılan Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı standlarında da yer alarak, sektör tanıtımımıza katkı sağlamaya çalışmıştır. Bu işbirlikleri kapsamında TARMAKBİR, 2017 yılında da Katar Uluslararası Tarım Fuarı ile Agritechnica’ya katılım sağlanmıştır.

Tarım İş Forumları

Tarım sektöründe faaliyet gösteren firma temsilcilerine karşılıklı diyalog kurma imkanı sağlayan ‘Tarım İş Forumları’ etkinlikleri 2016 yılında, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı organizasyonunda başlatılmış olup bu kapsamda 2017 yılında Türkiye’de düzenlenen Çekya ve Rusya forumları ile Azerbaycan’da düzenlenen forumlara iştirak edilmiştir.

URGE Projesi

Bu dönem gerçekleştirmeye devam ettiğimiz önemli bir diğer etkinlik ise URGE Projesi olmuştur. 2015 yılında başlayan ve 2018 Temmuz ayında sona erecek, Ekonomi Bakanlığı destekli bu projede 21 Üyemiz yer almaktadır. Firmaların kurumsal, üretim ve ihracat altyapılarını kuvvetlendirmek ve yurt dışı pazarlarda sürdürülebilir olarak ihracat gerçekleştirebilmelerini sağlamayı amaçlayan projemizde ihtiyaç analizi, eğitim ve danışmanlık hizmet alımlarının yanı sıra fuar katılımları da gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda 2016 yılında İran Agropars, Cezayir Sima Sipsa ve 2017 yılında Kazakistan AgriTek fuarlarında yer alınmıştır. Fuar katılımlarının yanı sıra 2017 yılında Fas ve Ukrayna’ya ticaret heyeti programları da düzenlenmiştir. URGE Projemizde bugüne kadar Üyelerimize devletten sağlamış olduğumuz destek miktarı 1,8 milyon liraya ulaşmıştır.

TARMAKBİR Akademik Danışma Grubu Çalışmaları

TARMAKBİR bünyesinde 2013 yılının son dönemi itibariyle kurulan ve çalışmalarına başlayan “Proje Koordinasyon Grubu”, 2017 yılının son döneminde sistemsel bir değişikliğe gitmiş ve “Akademik Danışma Grubu” adını almıştır. Sektörden 5 akademisyenin yer aldığı bu grubun amacı, esas olarak TARMAKBİR’in teknik konulardaki çalışmalarına ve temsiliyetine destek olmaktır. Grup bu kapsamda TARMAKBİR’in bakanlıklar ve bağlı kuruluşlar, üniversiteler ve ilgili diğer ulusal/ uluslararası paydaşlarla ve kurumlarla olan teknik konulardaki iletişimine ve çalışmalarına katkı sağlamaktadır. Grup ayrıca özellikle fon destekli projeler konusunda TARMAKBİR Üyelerine danışmanlık hizmeti de vermektedir. Grup bu çalışmalar kapsamında 2017 yılında ‘Boğaziçi Üniversitesi Tarımda Teknoloji Kullanımı Çalıştayı (İstanbul)’, ‘TAGEM Proje Değerlendirme Toplantısı (Antalya)’ ve ‘Tarımsal Finans Zirvesi’nde (Antalya)’ katılımcı olarak yer almıştır.

Akıllı Tarım Platformu İcra Komitesi Çalışmaları

Akıllı Tarım konusunda kamuoyunda farkındalık yaratılması hususu başta olmak üzere, konunun eğitim, teknoloji, devlet destekleri gibi tüm bileşenleri ile ele alınması ve bu kapsamda paydaşlar arasında iletişim merkezi olunması amacıyla 2017 yılında çalışmalarına başlayan ‘Akıllı Tarım Platformu İcra Kurulu’, bu dönemde TARMAKBİR organizasyonunda İzmir, Konya ve Bursa’da 3 toplantı gerçekleştirmiş olup, Birliğimiz de İcra Komitesi’nin bir Üyesi olarak toplantılara katılım sağlamıştır.

Proje Ortaklıkları

2009-2010 yılları arasında düzenlenen “Hayat Boyu Öğrenme Programı Leonardo da Vinci Yenilik Transferi Projesi” kapsamında proje ortağı olduğumuz “Kırsal Alanda Çalışanlar İçin Daha Güvenli Tarım (Safer Agriculture for Employees in Rural- SAFER)” projesinin ardından, ortağı olduğumuz bir diğer proje 2017 yılı sonunda kabul edilmiştir. “Erasmus+ Programı Mesleki Eğitim Stratejik Ortaklıklar Faaliyeti” kapsamında Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü liderliğinde yürütülecek olan “Prevention of Water Contamination from Point Sources with Plant Protection Products by Improving Extension Specialists’ Vocational Competences” isimli proje ile bu kapsamdaki çalışmalarımız 2018 yılında da devam edecektir.

Fon destekli projeler kapsamındaki bir diğer ortaklığımız ise Bilim, Sanayi Ve Teknoloji Bakanlığı “Rekabetçi Sektörler Programı” kapsamında olmuştur. KTO Karatay Üniversitesi’nin, “Akıllı Teknolojiler Tasarım, Geliştirme ve Prototipleme Merkezi Projesi- Smart Technologies, Design, Development And Prototyping Centre (Stedec)” isimli projesinde ortak olarak yer alan TARMAKBİR, bu etkinlik kapsamındaki çalışmalarına 2018 yılında başlayacaktır.

Bu ana başlıklarla belirtilmiş çalışmaların yanı sıra, 2017’de paydaşı olduğumuz bazı etkinlikler şu şekildedir:

  • Enerji Verimliliği Forumu (Tarımda Enerji Verimliliği Paneli)
  • Türkiye’de Otomotiv Mühendisliği Konferansı
  • Ziraat Fakülteleri Eğitim Programları ve Akreditasyon Kurulu (ZAK) toplantıları
  • Tarımsal Mekanizasyon Kurulu
  • Ulusal Verimlilik Kongresi
  • Tarım Makinaları Sektörü Kamu, Üniversite ve Sanayi Buluşması
  • Kalkınma Bakanlığı Kalkınma Planı Çalışmaları Makine Çalışma Grubu Toplantısı

Üyelerimizin yanı sıra aralarında çeşitli kamu kurumları ve üniversitelerin de bulunduğu yaklaşık 500 adrese, mevzuat, istatistik, toplantı, fuar, sektörel haber, iç ve dış talepler gibi konulardaki elektronik posta yoluyla yapılan bilgilendirme hizmetine 2017’de de devam edilmiş olup bu kapsamda 237 e-posta duyurusu gönderilmiştir.

Genel olarak 2018 yılından beklentiniz nasıl? Bu yıl için hedefleriniz ve genel stratejileriniz neler olacak?

Mutad çalışmalarımız, ulusal ve uluslararası üyeliklerimiz, temsiliyetimiz ve ortaklıklardan ileri gelen yükümlülüklerimiz çerçevesindeki bir kısım faaliyetler 2018 yılında da devam edecektir. Bunlar dışında 2018 yılı için planladığımız faaliyetlerimizde genel olarak danışmanlık ve ticaret/alım heyetlerine odaklanılacaktır. Bu kapsamda planladığımız bazı etkinlikler şu şekildedir:

Yeni URGE Projesi

İhracat arttırmayı ve de işletmelerin çok çeşitli konularda bilgi ve uygulama altyapısını kuvvetlendirmeyi hedefleyen URGE Projemiz oldukça ilgi görmüş olup, 2. URGE Projemizin başlatılması için talep toplanmasına başlanmıştır. Asgari talep sayısına ulaşılmasının ardından Ekonomi Bakanlığı’na başvuru yapılacaktır.

Devlet Destekleri Tanıtım ve Danışmanlık Hizmeti

Üyelerimizin devlet desteklerinden daha çok faydalanarak ticari ve teknik kapasitelerinin daha da yükseltilmesini teminen geliştirdiğimiz bir çalışmaya 2018 yılının ilk aylarında başlanması hedeflenmektedir. Bu çalışma kapsamında öncelikle bireysel bazda firma ihtiyaçlar analiz edilecek, ardından analiz sonuçlarına göre firmalara faydalanılması muhtemel devlet destekleri hakkında detaylı bilgi verilecektir. Çalışmanın son bölümünde ise firmanın önceklikle ihtiyaç duyduğu devlet desteği için danışman/ortak yürütücü tavsiyesi ve gerekli yönlendirmeler yapılacaktır.

Yurt Dışı Fabrika Gezileri

2013 yılından itibaren yürütülen bu çalışma kapsamında 2018 yılı programımıza Fransa ve Hindistan alınmıştır. Bu kapsamda Fransa için fabrika gezileri düşünülürken, Hindistan için buna B2B toplantılarının da dâhil edilmesi planlanmıştır.

Alım Heyeti Programları

Mart ayında TARMAKBİR ve Tüyap işbirliği ile düzenlenecek olan Konya Tarım Fuarına alım heyeti getirilmesi için çalışmalara başlanmış olup bu konuda işbirliği kuruluşu kimliğimizle Ekonomi Bakanlığı ve TİKA’nın destek programlarından yararlanmak üzere gerekli müracaatlar yapılmıştır.

Sektörel olarak baktığınızda bu yıl bizi nasıl gelişmeler bekliyor?

2018 yılı beklentilerimize gelince şunları söyleyebiliriz. Genel kabul gördüğü üzere, İç piyasa, büyük ölçüde çiftçi gelirine yani piyasa fiyatlarına, zirai kredilere, devlet desteklerine ve iklimsel şartlara bağlıdır. Gübre, akaryakıt, tohum gibi girdi fiyatları ile ürün fiyatlarının dengesi her zamanki gibi çiftçi gelirlerindeki belirleyici etmendir. Buna göre 2018 için pazar büyüklüğünü belirleyecek en önemli kıstaslardan birisi yine çiftçi gelirleri olacaktır. Çünkü traktör ve ekipman satışı, çiftçi gelirleriyle çok yakından ilgilidir. Bu yüzden çok net tahminlerde bulunmak sektörümüz için pek kolay değildir. Diğer yandan özellikle ekipman piyasasında tarımda devlet desteklerinin çeşitliliği, formatı ve bütçesi de pazar büyüklüğünün oluşmasında belirleyici bir etmen olacaktır.

Bunları da beğenebilirsin
yorum Yap