Kırsal Kalkınmada Tarımsal Mekanizasyonun Rolü

Tarımsal mekanizasyon terimi bitkisel ve hayvansal üretim açısından kendi yürür kuvvet makinası olarak traktörden başlayıp, biçerdövere kadar uzanan süreçte her türlü kendi yürür ve çekilir tip tarım makinalarının tasarım, imalat, pazarlanması, işletmeciliği gibi konuları kapsayan bir kavramdır. Günümüzde modern malzeme biliminden, bilişim teknolojilerine kadar pek çok konunun girişim yaptığı bu alan sonuçta üretilen bitkisel ve hayvansal materyalin nitelik ve niceliğini arttırmayı amaçlar. Bu üretimi fiilen gerçekleştiren üreticinin çalışma koşullarının ve gelir düzeyinin yükseltilmesi, kırsal kalkınma adına önem arz eder. Günümüzde klasik, kendi içine kapalı üretim tarzı ile üreticinin, hatta biraz daha geniş bir kapsamda kırsal kesimin mevcudiyetini sürdürmesi çok zor görünmektedir. Kabul edilse de, edilmese de “küresel” zorlamaların etkisinde, Türkiye’de kırsal kesim değişen koşullara uyum sağlamak durumundadır. Kırsal kalkınmaya konu olan nüfusun yaşamını kendi bulunduğu yerden göç etmeye gerek kalmadan, uygar bir düzeyde devam ettirebilmesi Türkiye’de pek çok sosyal ve kültürel sorunun çözümünde çıkış noktası olabilir.

Yukarda özetlenen yaklaşım içinde tarımsal mekanizasyonun kırsal kalkınma açısından rolü ve olası katkıları neler olabilir? Bugün ülkemizde Tarım Makinaları ve son birkaç yıl içinde Biyosistem Mühendisliği bölümleri kapsamında yapılan Ziraat Mühendisliği eğitimi daha çok bu sorulara yanıt aramalıdır. Genel beklenti tarımsal mekanizasyona dönük mühendislik eğitiminin tarımda bir artı değer yaratmasıdır. Artı değer oluşumuna ya yeni, yenilikçi bir makine-yöntem tasarımı veya mevcut bir sistemin iyileştirilmesi yoluyla ulaşılabilir. Bu kapsamda ulusal ve uluslararası meslek örgütü ve meslektaş dayanışmalarının desteklenmesi gerekir. Konunun önemine binaen tarım makinaları alanında faaliyet gösteren uluslararası kuruluş CIGR (www.cigr.org) alt çalışma gruplarından birisine bu misyonu vermiştir.  Bu görev;  doğada insan başta olmak üzere, bitki ve hayvan varlığının bulunduğu yerde korunması amacıyla mühendislik ve onu destekleyen diğer bilim dallarının sunduğu olanakların sürdürülebilir yöntemlerle kullanılması olarak özetlenebilir. Bu kapsamda tarımsal mekanizasyon uygulamalarının kırsal kalkınmaya sağladığı katkıları arttırmak için bazı önerileri aşağıdaki gibi özetlemek mümkündür;

–          Ziraat Mühendisliği kavramına uluslararası anlamda biçilen rolün önemli bir bölümü olan Tarım Makinaları alanında eğitim başta olmak üzere, bilim ve teknoloji gelişiminin teşvik edilmesi, makine-yöntem tasarımı, imalatı, pazarlaması, fikri mülkiyet haklarının korunmasına dönük başvurulara finansal destek sağlanması vb. konularda yol haritalarının oluşturulması, mevcutların güncellenmesi,

–          Tarım Makinaları eğitimi almış genç mühendislerin lisans-lisans üstü eğitiminde ön yargılardan uzak, ülke ihtiyaçları ve çağdaş gereksinimlere uygun eğitim yapılması, hizmet öncesi ve içi eğitimlerin ciddi programlar dahilinde bakanlıklar ve ilgili üniversiteler ile eşgüdüm halinde yapılması.

–          Tarım Makinaları alanında ulusal-uluslararası kuruluşlar arasında bölgesel işbirliği ortamının oluşturulması, ihtiyaca binaen yeni çalışma gruplarının oluşturulması, bu grupların toplantılara finansal destek sağlanması,

–          Bilimsel araştırma sonuçlarının ve teknolojik gelişmelerin çalıştay benzeri, işlevsel, kısa süreli ve etkin toplantılarla paylaşılması,

–          Tarımsal mekanizasyon alanında uluslararası arenada sağlanan bilim, tasarım, imalat vb. konulardaki başarı öykülerinin medyada paylaşılması, bu yolla tarım makinaları sektörünün teşvik edilmesi,

–          Tarım makinalarını sektörel anlamda destekleyecek her türlü çabaya omuz verilmesi.

Bu vesileyle Çizelge 1’ oluşturulan sorulara vereceğiniz yanıtlar ve bu yanıtların e-ileti ile yazara gönderilmesi, ilerde bu konuda yapılacak çalışmalara ışık tutacaktır.

Çizelge 1. Tarımsal Mekanizasyonun Kırsal Kalkınmaya Olan Etkileri* (Çok önemli: ++, Önemli : +, Kararsız : 0, Etkisiz : – )

Etkinlik Görüş
Çağdaş teknolojilerin tanıtılması
İşe, işletmeye uygun makina kullanımının sağlanması
Modern hasat sonu ürün işleme tekniklerinin tanıtılması
Bölgeye özgü özel ürünlerin yetiştiriciliğinde, hasadında, işlenmesinde ve depolanmasında uygulanan yeni ve yenilikçi mekanizasyon yöntemlerinin tanıtılması
Özel ürünlere uygun makine-sistem-ürün işleme yönteminin geliştirilmesi
Düşük maliyetli, işlevsel mekanizasyon uygulamalarının geliştirilmesi
Açık öğretim, radyo-tv yayınları, atölye çalışmaları, tarla günleri, üretici katılımlı seminerlerin düzenlenmesi
Bölgesel faaliyet gösteren küçük ölçekli tarım makinaları imalatçılarının teşvik edilmesi
Tarım makinalarına servis desteği verebilecek iş kollarının, tamir-bakım atölyelerinin teşvik edilmesi, bu alanda istihdam oluşturulması
Bakanlıklar, Ar-Ge kuruluşları ve üniversitelerin Kırsal alanda tarımsal mekanizasyon alanında hizmet vermesi için yeni düzenleme yapılması, verilen hizmetlerin yaygınlaştırılması
Tarımsal mekanizasyonun sürdürülebilir tarım felsefesi içinde icra edilmesi için önlem alınması
Tarımda enerji tasarrufu, üretilen-kullanılan materyalin geri dönüşümünün sağlanması
Tarımda yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kırsal alanda kullanımının teşvik edilmesi
Yenilenebilir ham madde kullanımının teşvik edilmesi
Tarım alet ve makinalarının bölgesel bazda imalatının teşvik edilmesi
Bölgesel ürünlerin işlenmesine dönük KOBİ tarzı işletmelerin desteklenmesi
Bölgesel ürünlerin organize bir tarzda satılarak, olumsuz fiyat hareketlerinden sakınılması
Tarım makinaları başta olmak üzere diğer girdilerin organize bir şekilde tedariki, ortak makine kullanımının organize edilmesi
Üretici katılımlı hasat günü vb. şenliklerin desteklenmesi
Gölgesel tarım tarihi müzesi, açık hava müzesi, tarım makinaları panayırlarının düzenlenmesi

* Boş bırakılan satırlara sizce bulunmasında yarar görülen hususlar eklenebilir.

 

Prof. Dr. Serdar Öztekin

Ç.Ü. Ziraat Fakültesi, Tarım Makinaları Bölümü, Adana

[email protected]

Bunları da beğenebilirsin
yorum Yap